Τετάρτη 16 Μαΐου 2012

Ο θάνατος του Αρτέμιο Κρους

(απόσπασμα)
του Κάρλος Φουέντες



Diego Rivera, Dream of Sunday Afternoon in Alameda Park (detail of mural), 1948


Θα δεχτούν τη διαθήκη σου: την αξιοπρέπεια που κατέκτησες γι αυτούς, την αξιοπρέπεια: Θα ευχαριστήσουν τον φτωχό Αρτέμιο Κρους γιατί τους έκανε αξιοσέβαστα πρόσωπα, θα τον ευχαριστήσουν γιατί δεν συμβιβάστηκε με τη ζωή σε μια καλύβα νέγρων, θα τον ευχαριστήσουν γιατί έφυγε για να παίξει τη ζωή του κορόνα-γράμματα: θα σε δικαιολογήσουν γιατί εκείνοι δεν θα έχουν πια τη δική σου δικαιολογία: αυτοί δεν θα μπορούν πια να επικαλούνται τις μάχες και τους αρχηγούς, όπως εσύ, και να καλύπτονται πίσω απ’ αυτούς για να δικαιολογήσουν την αρπαγή στο όνομα της επανάστασης και την προσωπική ευημερία στο όνομα της ευημερίας της επανάστασης: θα σκεφτείς και θα εκπλαγείς: ποια δικαιολογία θα βρουν εκείνοι; ποιο φράγμα θα αντιτάξουν; δεν θα το σκεφτούν, θα απολαύσουν αυτό που τους αφήνεις όσο μπορούν, θα ζήσουν ευτυχισμένοι, θα εμφανίζονται συντετριμμένοι και ευγνώμονες – δημοσίως, δεν θα ζητήσεις περισσότερα – ενώ εσύ θα περιμένεις μ’ ένα μέτρο χώμα πάνω από το σώμα σου, θα περιμένεις, έως ότου αισθανθείς πάλι τον πάταγο των ποδιών πάνω από το νεκρό σου πρόσωπο και τότε θα πεις

-Γύρισαν. Δεν πίστεψαν στην ήττα τους

και θα χαμογελάσεις: θα γελάσεις μαζί τους, θα γελάσεις με τον εαυτό σου: είναι το προνόμιό σου: η νοσταλγία θα σε βάλει σε πειρασμό: θα ‘ναι ένας τρόπος να ωραιοποιήσεις το παρελθόν: δεν θα το κάνεις:   

θα κληροδοτήσεις τους ανώφελους θανάτους, τα νεκρά ονόματα, τα ονόματα όσων έπεσαν νεκροί για να ζήσει το δικό σου όνομα, τα ονόματα των ανθρώπων που στερήθηκαν για ν’ αποκτήσει το δικό σου όνομα, τα ονόματα των ανθρώπων που ξεχάστηκαν για να μην ξεχαστεί ποτέ το δικό σου όνομα:

θα κληροδοτήσεις αυτή τη χώρα, θα κληροδοτήσεις την εφημερίδα σου, τα καρφιά και την κολακεία, τη συνείδηση που αποκοιμίζεται από τα ψεύτικα λόγια των μετριοτήτων, θα κληροδοτήσεις τις υποθήκες, θα κληροδοτήσεις μια ανύπαρκτη τάξη, μια δύναμη χωρίς μεγαλείο, μια καθαγιασμένη ηλιθιότητα, μια πυγμαία φιλοδοξία, ένα γελοίο συμβιβασμό, μια σαπισμένη ρητορεία, μια θεσμοθετημένη δειλία, έναν χυδαίο εγωισμό,

θα τους κληροδοτήσεις τους κλέφτες ηγέτες τους, τα υποταγμένα συνδικάτα τους, τα καινούρια τους τσιφλίκια, τις αμερικανικές τους επενδύσεις, τους φυλακισμένους εργάτες του, τα μονοπώλια και τον μεγάλο Τύπο τους, τους μεροκαματιάρηδες τους, τους μπράβους τους και τους μυστικούς τους πράκτορες, τις καταθέσεις του στο εξωτερικό, τους γλοιώδεις τοκογλύφους τους, τους δουλοπρεπείς βουλευτές τους, τους κόλακες υπουργούς τους, τα αριστοκρατικά τους προάστια, τις επετείους και τα μνημόσυνά τους, τις ψείρες και τις σκουληκιασμένες τορτίγιες, τους αναλφάβητους Ινδιάνους τους, τους ανέργους, τα αποψιλωμένα βουνά τους, τους χοντρούς άντρες τους που είναι οπλισμένοι που έχουν προστασία και μετοχές, τους αδύνατους άντρες που έχουν μόνο νύχια: ας πάρουν το Μεξικό τους, ας πάρουν την κληρονομιά σου.

4 σχόλια:

  1. Έφυγε άλλος ένας μεγάλος Νάσια μου. Πόσο φτωχαίνουμε!..

    ΔemΩΝ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. "Κι αντικατάσταση δεν έγινε καμία" που λέει κι ο Αλκίνοος σ' ένα τραγούδι του...

      Γι αυτό φτωχαίνουμε, καλέ μου ΔemΩΝ. Γιατί δεξιοτέχνες της γλώσσας συνεχίζουν να βρίσκονται, άνθρωποι του πνεύματος, όμως, που νοιάζονται κι αγωνιούν για τον κόσμο πέρα από τον κόσμο τους κι έχουν κάτι ουσιαστικό και νέο να πουν, όλο και πιο πολύ σπανίζουν...

      Επαναλαμβάνω το πόσο χαίρομαι για την επάνοδό σου. Εύχομαι να γυρίσεις και στο ιστολόγιό σου.

      Διαγραφή
  2. Νάσια, ευχαριστώ που θύμισες το πιο φωκνερικό και συνάμα το πιο φαρμακερό κεφάλαιο του υπέροχου βιβλίου του Φουέντες. Εντυπωσιακά πρωτότυπο το συγγραφικό εύρημα του Φουέντες που πάνω σ’ ένα κρεββάτι του νοσοκομείου, ένας ετοιμοθάνατος μανιώδης εξουσιομανής προσπαθεί να απαλλάξει τον εαυτό του, τους οικείους και τη χώρα του από τα σκοτάδια του πλούτου και της διαφθοράς, τη βαναυσότητα της εξουσίας που τους καταδυνάστευε για χρόνια.
    Πόσο επίκαιρος και αναγνωρίσιμος τούτος ο μακρύς επιθανάτιος μονόλογος ενός κυνηγού της εξουσίας, που από ήρωας μεταμορφώθηκε σε προδότη, κατέστη υποχείριο συμφερόντων, πρόδωσε τα ιδεώδη του, προκειμένου να εξασφαλίσει ισχύ, πλούτο και εξουσία, μέχρι την προθανάτια ώρα του. Το αποτέλεσμα:O Κρουζ πεθαίνει με τους δικούς του να τον μισούν και τους γιατρούς να τον αντιμετωπίζουν περιδεείς, παρότι τον έχουν μπροστά τους μελλοθάνατο, φοβούμενοι ακόμα το φάσμα της εξουσίας του. Τόσο οικείο πρόσωπο ο Κρούζ, τόσοι υβριδικοί και αδυσώπητοι ημεδαποί Κρούζ ανάμεσα μας που εν μία νυκτί αποκτούν το άππωμα, την αναλγησία και τη σκληράδα της εξουσίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τόσο πραγματικά οικείες κι αναγνωρίσιμες μορφές και στάσεις: Η επανάσταση που γίνεται κατεστημένο κι ο ελευθερωτής που έχει το ίδιο πρόσωπο με τον προηγούμενο δυνάστη.

      Διαγραφή