Πέμπτη 14 Ιουνίου 2012

«Από βλακεία» και μίσος... *

* Σε Ελλάδα και σε Κύπρο...

του Παντελή Μπουκάλα 
(Αναδημοσίευση από την Καθημερινή, εδώ)


Για να περιγραφούν κάποια από τα επεισόδια του πολιτικού μας δράματος αρκεί ίσως ο τίτλος «Από βλακεία» που είχε δώσει ο Γιώργος Σεφέρης σε ένα διάσημο δίστιχό του που βρέθηκε στις αυτόγραφες ημερολογιακές σημειώσεις του, του απαίσιου έτους 1968, και πρωτοδημοσιεύτηκε από τον Γ.Π. Σαββίδη τον Σεπτέμβριο του 1974. Αλλά, και πάλι, δεν φτάνει η ανοησία για να ερμηνεύσει ούτε τα τοτινά, τα χουντικά, ούτε τα τωρινά, τα φιλοχουντικά και συγχρόνως φιλοναζιστικά. Δίκιο είχε βέβαια ο Αϊνστάιν όταν έλεγε: «Δύο τινά δεν έχουν τέλος, το Σύμπαν και η βλακεία, αν και για το Σύμπαν δεν είμαι απολύτως σίγουρος». Μολαταύτα οι τραγωδίες στην Ιστορία, καθώς και οι παρωδίες σαν επανάληψη των τραγωδιών, έχουν κι άλλους γεννήτορες εκτός από την πνευματική υπολειτουργία.

Επειδή λοιπόν στις προεκλογικές μας αγορές ακούγεται και ο λόγος των απροκάλυπτων φιλοτυράννων (όπως σωστά το επιτρέπει η δημοκρατία, γιατί αλλιώς δεν θα εμπέδωνε τη διαφορά της και δεν θα ’χε να καυχηθεί γι’ αυτήν), τα αυτιά μας τα τρυπάει εσχάτως το χάλκινο σύνθημα των δικτατόρων και των επιγόνων τους. Τα τρυπάει η σφαγίδα του τραγελαφικού «ελληνοχριστιανικού πολιτισμού»: «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών». Και θυμόμαστε έτσι, για να πιαστούμε από κάπου, τον Σεφέρη και την αυτόματη απάντησή του: «Ελλάς· πυρ! Ελλήνων· πυρ· Χριστιανών· πυρ! / Τρεις λέξεις νεκρές. Γιατί τις σκοτώσατε;». Και γιατί, θα συμπληρώναμε υποχρεωτικά, μαζί με τις λέξεις αυτές ή μάλλον εν ονόματι του στρεβλωμένου και συκοφαντημένου περιεχομένου τους, σκοτώσατε κι ανθρώπους; Γιατί σκοτώσατε την περηφάνια του τόπου και το μέλλον του;

Τ’ ακούμε λοιπόν και τώρα το σύνθημα. Το φωνάζουν τα «χρυσαυγίτικα παλικάρια» ανταποκρινόμενα στις παπαδοπουλικού τόνου αγορεύσεις του αρχηγού τους. Οχι, δεν είναι παραληρηματικές, όπως λέγεται, γιατί, έστω και με τη μορφή της εμμονής, έχουν άξονα: το μίσος· και τον εγκωμιασμό της βίας. Αν λοιπόν η «Ελλάς» τους είναι μια χώρα της μισαλλοδοξίας, της ανελευθερίας, αλλά και της κτηνώδους αγραμματοσύνης, που καταντάει λαθροχειρία εις βάρος της αρχαίας κληρονομιάς και παραχάραξή της, τότε, όχι, καμία σχέση δεν έχει με την Ελλάδα που ονειρεύτηκαν οι κάτοικοί της επί αιώνες και για την οποία πολέμησαν.

Αν «χριστιανοί» είναι όσοι ραπίζουν τη μία παρειά όποιου τολμά να τους εναντιωθεί κι ύστερα του καταφέρνουν και δεύτερο χαστούκι στην άλλη παρειά· αν «χριστιανοί» είναι όσοι εισβάλλουν πάνοπλοι νυχτιάτικα σε σπίτια μεταναστών για να τους μάθουν τι εννοούσε ο Χριστός όταν μιλούσε περί αγάπης, τότε ο χριστιανισμός οφείλει να αλλάξει όνομα· για να μη μαγαρίζεται. Και αν «Ελληνες» είναι αυτοί που λερώνουν και ντροπιάζουν οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί ωραίο και ανθρωπιστικό γνώρισμα της ελληνικότητας, τότε και οι Ελληνες οφείλουμε να αλλάξουμε όνομα. Και να πούμε, πάλι μαζί με τον Σεφέρη: «Κύριε, όχι μ’ αυτούς»...



Χαρακτικό της Βάσως Κατράκη


4 σχόλια:

  1. ανέκαθεν φοβόμουν τους βλάκες..γιατί η βλακεία είναι επικίνδυνη!με τους έξυπνους θα συνεννοηθείς αργά ή γρήγορα..με τον βλάκα όμως!πολύ αληθινά αυτά που γράφεις!ευχαριστώ για την ανάρτηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τους βλάκες κι αυτούς που μισούν... άνκαι η βλακεία και το μίσος πάνε συνήθως χέρι με χέρι...

    Να 'σαι καλά, Phantoma.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Η παγίωση της παρουσίας της Χρυσής Αυγής αλλά και των εγχώριων φυλάκων της εθνικής μας ταυτότητας δεν εκπλήσσει ιδιαίτερα. Προηγήθηκε η αποδοχή και διάχυση των ιδεών και των πρακτικών του ακροδεξιού φασιστικού κινήματος σε όλους τους κομματικούς/ κοινωνικούς χώρους και στο μιντιακό σύστημα. Πολιτικοί όλων των κομμάτων με τις προσεγγίσεις τους, το λόγο τους, τις πρακτικές τους νομιμοποιούν καθημερινά και για χρόνια τους ντόπιους κασιδιάρηδες χαιδεύοντας τους τα αυτιά και κλείνοντας τους τα μάτια. Λες και μοιάζουν με φακίρηδες που παίζουν αμέριμνα με το φίδι του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας, που προσπαθούν να το καλοπιάσουν, αγνοώντας ότι μπορεί να τους δαγκώσει.
    Δυστυχώς και στην Κύπρο ο ωμός ρατσισμός και εθνικισμός, η τροφοδότηση και η ανοχή του, η προσχηματική επίκληση της εθνικής ανασφάλειας και της κοινωνικής καθαρότητας, οι αδυναμίες και ολιγωρίες αντιμετώπισης του μεταναστευτικού φαινομένου, γέννησαν το φίδι που ήδη μεγάλωσε, δυνάμωσε. Στις συνθήκες αυτές τα εγχώρια ακροδεξιά μορφώματα και οι ιδέες τους αρχίζουν να διακινούνται σ’ ένα οικείο περιβάλλον που τα νομιμοποιεί διαβρώνοντας τον κοινωνικό ιστό και υποκαθιστώντας θεσμούς, όπως πχ η Αστυνομία.

    Τον τελευταίο καιρό μια αντισυστημική αφήγηση του ρατσιστικού/ακροδεξιού κινήματος (αξίζει να δει κανείς τη συνέντευξη του επικεφαλής του ΕΛΑΜ στο κεντρικό δελτίο του ΣΙΓΜΑ για στήριξη του Κασιδιάρη) προσφέρει τη δυνατότητα συνομιλίας με ευρύτερες ομάδες της κυπριακής κοινωνίας. Αναφέρομαι σε ευάλωτες ομάδες που βιώνουν την πολύπλευρη οικονομική κρίση και στρέφονται σε ακραίες αντιλήψεις και πρακτικές μίσους έναντι των μεταναστών αλλά και όσων κρίνονται υπεύθυνοι για τη σημερινή κρίση.

    Το μείγμα είναι όντως απειλητικό και επικίνδυνο, αφού το φίδι φαίνεται ότι αρχίζει να μη μας τρομάζει πια. Αναρωτιέμαι: μήπως επειδή αρχίζει να μας μοιάζει;

    Δεν το πιστεύω. Η γενναία στάση του Σεφέρη "Κύριε, όχι μ' αυτούς" αποτελεί ελπίδα και μονόδρομο. Μόνο έτσι θα αναχαιτιστεί η λογική που συδαυλίζει τη βία, το μίσος, το ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "Φοβάμαι όλους αυτούς τους ανθρώπους που έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι". Έτσι δεν έγραφε ο Αναγνωστάκης; Έτσι δεν γίνεται πάντα; Κανένα θηρίο δεν μεγαλώνει αν λίγο δεν το θρέψουμε, κανένα αν λίγο δεν μας μοιάζει...

    "Εφτά φορές κλείνεις τα μάτια.
    Την όγδοη καταδικάζεις μονομιάς", γράφει ο Μπρεχτ.

    Μόνο που δεν είμαι σίγουρη αν είναι οι κοινωνικές ομάδες που έχουν πληγεί από την κρίση είναι αυτές που στρέφονται σε πρακτικές μίσους. Σίγουρα, είναι ευάλωτες στο να πιστέψουν ή να υποστηρίξουν, τουλάχιστον με την ανοχή τους, τέτοιες συμπεριφορές. Αυτοί όμως που στην πράξη τις εκδηλώνουν ίσως και να μην έχουν βιώσει ποτέ στη ζωή τους τον αποκλεισμό. Το μίσος και το μένος να διαλύσουμε ό,τι δεν μας μοιάζει έχει πολλές εξηγήσεις, που συχνά χρήζουν ψυχολογικής, παρά κοινωνιολογικής, ανάλυσης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή