Πέμπτη 23 Ιουλίου 2009

Ενός λεπτού σιγή

«Δεν έχω γράψει ποιήματα
δεν έχω γράψει ποιήματα
μόνο σταυρούς
σε μνήματα
καρφώνω»


(Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΠΟΙΗΤΗΣ, Μίλτου Σαχτούρη)


Η δική μου η γενιά δεν γνώρισε τον πόλεμο. Δεν αναγκάστηκε να στρέψει το όπλο σε αδελφό, δεν είδε να την σημαδεύουν με πιστόλι στον κρόταφο. Δεν άκουσε βουητά αεροπλάνων στον καλοκαιρινό ουρανό της Λευκωσίας, δεν έμαθε πώς μυρίζει το αίμα. Δεν εγκατέλειψε τις λεμονιές στην αυλή, τις συνόκαιρές της, δεν έτρεξε ξυπόλυτη να γλιτώσει κρατώντας τα παιδιά σφιχτά στην αγκαλιά της. Δεν ρώτησε πού πάμε κι ούτε αν είδαν τον άντρα της στα λεωφορεία που έστρεφαν τους αιχμαλώτους. Δεν έκλαψε με λυγμούς στο άκουσμα της φράσης: «Γνώριμη είναι η φωνή που ακούς». Δεν περίμενε στη σειρά για το συσσίτιο κι ούτε είδε το βιος, τις αναμνήσεις και τα όνειρά της στιβαγμένα σ΄ένα αντίσκηνο. Δεν κατάπιε τα δάκρυα και την προδομένη αξιοπρέπειά της, δεν σφάλισε το στόμα και τη μνήμη στα λάθη και στα πάθη της, δεν έπρεπε να σφίξει τα δόντια, να σταθεί απ’ την αρχή και να συνεχίσει.

Η δική μου η γενιά έμαθε να λέει «Δεν ξεχνώ» κι ας μην είχε να θυμάται τίποτε. Τον Πενταδάχτυλο τον γνώρισε με τη σημαία ζωγραφισμένη στην πλάτη, τη Λήδρας κλειστή, την Κερύνεια απ’ τη φωτογραφία στα μαθητικά της τετράδια. Φώναξε εύηχα συνθήματα μπροστά από συρματοπλέγματα και προξενεία, κράτησε σημαίες σε παρελάσεις, παπαγάλισε ονόματα ηρώων. Κι έπειτα άρχισε να συνηθίζει τις σειρήνες τα πρωινά των επετείων και να ανακαλύπτει αντεστραμμένη την ιστορία σ’ ονόματα χωριών και προσώπων άλλων απ’ των δικών της, τόσο όμοιων. Έτρεξε στα ανοιχτά οδοφράγματα για να βάλει τις εικόνες και τις μυρωδιές σε μια σειρά, για να πάρουν νόημα οι λέξεις, για να καταλάβει τη συνέχεια του χώρου και του εαυτού της. Αντίκρυσε τις δυο πλευρές του νομίσματος και διάλεξε να μην κρατήσει καμία. Τόσο βαρετά, άλλωστε, τα λόγια των πολιτικών στις εξέδρες, τόσο ανούσιες, κενές και ψεύτικες οι υποσχέσεις τους. Ζήτησε την αλλαγή, να πάμε παρακάτω, να δώσουμε τα χέρια και να ξεχάσουμε – ναι να μπορέσουμε επιτέλους να ξεχάσουμε, να λυτρωθούμε απ’ τις μνήμες και να φτιάξουμε νέες στον κοινό μας τόπο, σε μια κοινή ζωή.

Κάτι τέτοιες μέρες που οι συλλογικές πληγές τούτης της γης μπερδεύονται με τις απόλυτα προσωπικές μου κι οι λέξεις «σφάλμα», «προδοσία», «ήττα», «πατρίδα», «γυρισμός» βρίσκουν μέσα μου πολλές ερμηνείες, συλλογιέμαι πόσο τυχερή στάθηκε η γενιά μου. Κι ας βρέθηκε στο μεταίχμιο μιας εποχής που βάδισε απ’ το σκοτάδι στο τεχνητό φως. Γιατί καθένας της δικής μου της γενιάς είχε τουλάχιστον την ευκαιρία να ‘ναι μια μονάδα μες στο χώρο και στο χρόνο που του δόθηκε να ζήσει, να έχει όνομα. Είχε την ευκαιρία να διεκδικήσει το δικό του στίγμα, να δημιουργήσει το δικό του σύμπαν ή και το δικό του μικρόκοσμο, να αφεθεί χωρίς τύψεις στα δικά του συναισθήματα, στις δικές του διαδρομές, στις απογοητεύσεις και στα ονειρά του. Είχε την ευκαιρία να πορεύεται απαλλαγμένος από το βάρος ευθύνης, αποτυχίας και πίκρας μιας γενιάς που οι ανάγκες κι οι ενοχές της περιχαρακώθηκαν και στέρεψαν μέσα στην έννοια του «λαού».

Αυτές τις μέρες που σαν βάλσαμο η ψυχή μου αποζητά την ποίηση, θέλω να κρατήσω ενός λεπτού σιγή για τη γενιά την προηγούμενη, των γονιών μου, που μόνο σταυρούς κάρφωνε στο μνήμα της χαμένης της νεότητας, της χαμένης της αθωότητας, της χαμένης της ζωής.

Ιούλιος '09

(Το "περιστέρι της ειρήνης" είναι του Pablo Picasso)

4 σχόλια:

  1. Γειά σου Νάσια, καλό γράψιμο και καλή αρχή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Είναι πραγματικά συγκινητική η διαπίστωση της ταύτισης των εμπειριών μας. Διαβάζοντας το κείμενο σου παρακολούθησα τις εποχές και της δικής μου ζωής. Μια πολύ ποιητική αναπαράσταση τους. Σ'ευχαριστώ γι' αυτό, αλλά και που με έμπασες στον κόσμο των bloggers. Πολλοί "μικρόκοσμοι", δική σου έκφραση από το κείμενο. Καλή συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καταπιάνεσαι με θέματα σχεδόν "απαγορευμένα" στις μέρες μας.. και τα μιλάς με σχεδόν "απαγορευμένο" ύφος..

    Καλή συνέχεια Νάσια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Λοιπόν, γράφεις με απίστευτη εαισθησία. Με ξάφνιασαν τα κείμενα σου, με έφεραν σχεδόν σε αμηχανία. Υπάρχουν τελικά άνθρωποι σ΄αυτό τον τόπο που σκέφτονται και γράφουν κι΄ονειρεύονται.

    Τον πόλεμο των έζησα και δεν νοιώθω λιγότερο τυχερή από τη γενιά τη δική σου. Όμως καταλαβαίνω τι εννοείς. Εν πάση περιπτώσει παρά τα βιώματα του 1974, και ίσως ακριβώς επειδή υπάρχουν αυτά τα βιώματα,βρήσκω το «δεν ξεχνώ» και το ο«γυρισμός» και όλα τα συναφή αστεία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή